Enerji Kimlik Belgesi (EKB) Ne İşe Yarar?

EKB 1 Ocak 2011 tarihinde yürürlüğe girdi ve Bayındırlık ve iskan bakanlığı tarafından daha sonra çevre ve şehircilik bakanlığı tarafından yetkilendirilmiş enerji verimliliği danışmanlık şirketleri, yine EKB hazırlama yetkisi olan enerji kimlik belgesi uzmanları ( mühendis ve mimarlar) tarafından başvuru yapan binalara bu belgeyi binada yapmış oldukları bir takım teknik araştırmalar sonrasında vermektedirler.

27 sayılı Enerji Verimliliği Kanunu ile Binalarda Enerji Performansı Yönetmeliği kapsamında her binanın alması gereken EKB, binaların enerji tüketimi ile karbon emisyon değerlerini gösteren yasal bir belge olma özelliğini taşıyor. EKB uygulamasındaki ilk amaç devletlerin stratejik olarak kayıp enerji miktarlarını ve boşa harcanan milli gelirlerini en alt seviyeye çekme amaçlarıdır. Boşa harcanan enerjinin kısılması, kişi başına düşen gelir miktarının ve devletin mali refahının artması ile doğru orantılı olarak ilerlemektedir ve genel olarak enerjinin ve enerji kaynaklarının etkin ve verimli kullanılması, enerji israfının önlenmesi ve çevrenin korunması amaçlanır. Belgede, binanın enerji ihtiyacı ve enerji tüketim sınıflandırması, sera gazı salımı seviyesi, yalıtım özellikleri, ısıtma ve soğutma sistemlerinin verimi ile binalarda tesis edilmiş alternatif enerji üretimi veya kullanımı hakkında bilgiler yer alıyor. 

1 Ocak 2011 yılı ise binalar için milat niteliğindedir. Bu tarihten önce yapılan binalar EKB mevzuatında '' mevcut bina'' , bu tarihten sonra yapılan binalar ise '' yeni bina'' statüsünde değerlendirilmekte olup; 1 Ocak 2011 ve sonrasında yapılan binalar oturum ruhsatı alabilmek için EKB alıp ilgili idareye yani belediyelere bu evrakı sunmaları gerekmektedir. 2011 yılı öncesine geldiğimizde; Bu tarihten önce yapılmış yani mevcut bulunan fakat EKB almamış binalarda, 1 Ocak 2020 tarihinde zorunlu olarak bu evraka sahip olmaları gerekmektedir. 

Peki EKB alması zorunlu olmayan yapılar hangileridir? Planlanan kullanım süresi iki yıldan az olan binalar, Toplam kullanım alanı 50 m2’nin altında olan binalar, Seralar, Atölyeler, Münferit olarak inşa edilen ve ısıtılmasına, soğutulmasına gerek duyulmayan depo, ardiye, ahır, agıl gibi binalar, Mücavir alan dışında kalan ve toplam inşaat alanı 1.000 m2’den az olan binalar. Bu tip binalarda EKB zorunluluğu yoktur. Bu kapsam dışında kalan binaların sorumluları ( yönetici veya yönetim firması ) tarafından EKB vermeye yetkili Enerji danışmanlık firmaları veya EKB vermeye yetkili mimar ve mühendislere başvurarak. Bu evraklarını alabilirler. EKB on yıl süre için geçerli olmaktadır ve 1 Ocak 2020 tarihinden sonra elektrik su ücretlerinin vergilendirilmesi, konut vergileri, ilgili binanın alım-satım işlemleri harç oranları bile binanın '' enerji performansı'' ile alakalı hale getirilecek. EKB olmayan bir binanın veya dairenin satışı yapılamayacaktır. İlgili mevzuatta bu sürecin denetimini Çevre ve Şehircilik Bakanlığı yapacak. Hem evrakı düzenleyen firma ve mühendisleri hemde evrak alan binaları denetime tabi tutabilecektir.

EKB verilirken sizin başvurduğunuz bina alınarak enerji ihtiyaçlarının hesaplanması için BEP-TR adında bir yazılım geliştirilmiş ve EKB uzmanı bu yazılım ile başvurulan binanın geometrik yapısı birebir alınarak, hesaplama yöntemi ile ilgili AB standartları ile, gerekli görülen durumlarda ASHRAE ve Türk standartlarından yararlanılarak “basit saatlik dinamik yöntemi” yardımıyla enerji tüketiminde standart özellikleri uygular ve bir enerji değerine ulaşır. Ulaşılan bu değerler için Referans bina tanımı kullanılır ve bu binanın değeri tıpkı beyaz eşya aldığımızda üstündeki enerji sınıfları gibi C ' dir. Eğer bizim binamız bu Referans değerlerden daha iyi performans ortaya çıkartıyorsa değeri belirli basamaklarla B veya A ya doğru yükselir. Düşük ise de G sınıfı olan en alt sınıfa kadar düşer. Bu değerler EKB belgesinde her performans değeri için belirtilmiş en son harf sınıfı ise toplam performans değerini göstermektedir. A.B.C.D.E.F.G olmak üzere yedi sınıf kademe mevcuttur. İşte vergilendirme işlemide bu sınıf değerlerine göre iyi ise az vergi eğer performans G ye yaklaşıyorsa çok vergi şeklindedir. Daha ileri zamanlarda performansı düşük binalar için performans tavsiyeleri veya kentsel dönüşüm kararı alınabilir.