Karbon Ayak İzi Nasıl Azaltılır?

Karbon Ayak izi birim karbondioksit cinsinden ölçülen, üretilen sera gazı miktarı açısından insan faaliyetlerinin çevreye verdiği zararın ölçüsüdür.

Karbon ayak izi iki ana parçadan oluşur: Doğrudan/Birincil Ayak İzi ve Dolaylı/İkincil Ayak İzi.

Birincil ayak izi evsel enerji tüketimi ve ulaşım dahil olmak üzere fosil yakıtlarının yanmasından ortaya çıkan doğrudan CO2 emisyonlarının ölçüsüdür.

İkincil ayak izi kullandığımız ürünlerin tüm yaşam döngüsünden bu ürünlerin imalatı ve en sonunda bozulmalarıyla ilgili olan dolaylı CO2 emisyonlarının ölçüsüdür.

Karbon Ayak İzinizi Azaltmak İçin İpuçları

1. Tatiller
   Uçak kullanmayın..
2. Elektrik
   Yenilenebilir enerji kullanın..(Güneş Enerjisi, Rüzgar Enerjisi, Jeotermal Enerji..)
3. Doğal Gaz
   Isınma için güneş enerjisi kullanın; bu yolla doğal gaz faturanızı yılda yüzde 70 oranında azaltabilirsiniz.
4. Seyahat
   Mümkün olduğunca toplu taşıma araçlarını kullanın. Yerel otobüs hizmetlerinizi öğrenin ve kullanın.
5. Araba
   Paylaşma Yolculuk ayak izinizi azaltmak için işe giderken arabanızı paylaşabilirsiniz.

Bir şeyler satın aldığınız zaman, bu ürünlerin nerelerde üretildiğini ve üretimde hangi maddelerin kullanıldığını göz önüne alın. İmalat ya da nakliyesinde yüksek emisyona sahip olan ürünlerden mümkün olduğunca kaçınılmalıdır.

1. Bisiklet Kullanalım

Birey olarak karbon ayak izini azaltmak için yapılabilecek en basit ama en etkili şey bisiklet kullanmak. Kent-içi trafikte 5-10 km mesafeye kadar bisiklet kullanmak otomobil ya da toplu taşıma ile aynı süreyi alıyor. Bisikletli ulaşım yapan bir kişi, otomobile göre 15, otobüse göre ise 5 kat daha az karbondioksit salınımına neden oluyor. Bu, kişinin birincil, doğrudan karbon ayak izinin azalması ile sonuçlanıyor.

Ayrıca bisiklet ve donanımının yerli üretim olması, yedek parçaların uzun ömürlü ve onarılabilir olması ikincil karbon ayak izinin azaltılması yönünde etkili olacaktır.

2. Şişe Su Tüketmeyelim

Plastik şişelerin çevreye bırakılması karbon ayak izini en çok artıran etmenlerden biridir. Plastik ham maddenin üretimi, suyun depolanması, taşınması, şişelerin geri dönüşüm için taşınması, depolanması karbon salınımı artıran etmenler.

Evlerde su arıtma sistemlerinin kullanılması, bisiklette ve sırt çantasında su matarası taşınması karbon ayak izini azaltmak için etkili önlemlerdir.

3. Elektrik Tüketimimizi Azaltalım

Ev ve işyeri aydınlatmasında tasarruflu ampul kullanılması enerji tüketimini azaltırken, ampul ömrü boyunca 600 kg kadar karbondioksit salınımını önlüyor.

Odadan çıkarken ışıkları kapatmak, bilgisayar ve televizyon kullanılmadığında kapatmak (stand-by konumda bırakmamak) elektrik tüketimini azaltır. Bulaşık makinesini dolmadan çalıştırmamak, çamaşırları düşük ısılarda yıkamak ve kurutma makinası kullanmamak da elektrik tüketimini ve buna bağlı karbon salınımını önemli ölçüde azaltacaktır. Pil kullanmak zorunda kaldığımızda şarj edilebilir pilleri tercih edelim.

4. Su Tüketimimizi Azaltalım

Diş fırçalarken, duş alırken traş olurken su kullanılmadığı zamanlarda musluk kapatılarak su tasarrufu yapılabilir.

Tuvaletlerde sifona pet şişe yerleştirmek, daha az su almasını sağlar. Bu her birey için 8 litreye kadar su tasarrufu ve daha az karbon ayak izi anlamına gelir.

Banyoda küveti kullanmak, duşa oranla 5 kattan daha fazla su tüketimine neden olur. Küvet yerine duş kullanmak, düşük akımlı duş başlığı kullanmak banyoda su tüketimini ve karbon salınımı azaltan etkili yöntemlerdir.

5. Güneşin Işık ve Isısından Yararlanalım

Güney cepheli evler ve işyerleri seçmek karbon ayak izini azaltmak için büyük fırsatlar sunar. Güneşten hem aydınlatma hem ısınmak için daha çok yararlanılmalıdır. Kombinin ayarını 1 derece düşürmek yıllık 500 kg kadar karbon salınımını azaltabiliyor.

6. Sıfır Atık Projesi

Atık yönetimi, evsel atıkların ayrıştırılması karbon salınımı önemli ölçüde azaltabilir. Geri dönüşümü olan evsel atıklar toplama sistemine kazandırılmalıdır. Organik atıklar kompos yapımında kullanılabilir. Besin ögelerince zengin olan kompos bahçe ve saksı toprakları için çok kıymetlidir.

7. Kağıt Tüketimini Azaltalım

Tanıtım broşürleri ve postalarını kabul etmeyelim, geri çevirelim. Faturalar için e-fatura tercih edelim. Bütün bunlar ağaçların ve temiz suyun tasarrufunu karbon ayak izimizin azalmasını sağlayacaktır.

8. Pazardan Alış-Veriş Yapalım

Özellikle meyve ve sebze almak için süpermarket yerine pazar tercih edilmelidir. Dünyanın öbür ucundaki değil ama yerel üreticilerin, çiftçilerin desteklenmesi taşıma için harcanan kaynak ve egzoz gazının azalmasını sağlayacaktır.

9. İkinci El Ürün Kullanımını Destekleyelim

Henüz işlevselliğini kaybetmemiş giysi ve mobilyaları ama en önemlisi başta cep telefonu olmak üzere elektronik eşyaları tercih etmek karbon ayak izini önemli ölçüde azaltacaktır. Özellikle elektronik eşyaların içerdiği kimyasallar, doğaya yaydıkları enerji ve içerdikleri plastikler karbon salınımını büyük ölçüde artırıyor. Bunun için ikinci el pazarlarını, eşya paylaşım ağlarını desteklemek karbon ayak izini azaltmak için etkili bir adım olacaktır.

10. Ev ve İşyerlerinin Yalıtımlarını İyileştirelim

Etkili bir yalıtım kış aylarında ısıtma, yaz aylarında soğutma giderlerini ve karbon salınımını azaltır.